قدرت 80 وات
کنترل از راه دور
تایمر 8 ساعته
کنترل 3 سرعته
ارتفاع قابل تنظیم
به صورت ایستاده و رومیزی
پنج برگ پره شفاف
عملکرد خودکار جریان باد
نویز پایین
پَنکه (به هندی: पंखा) یک فن مکانیکی است (فرهنگ معین؛ بادبزن برقی) که برای خنک کردن در خانه‌ها و ساختمان‌ها فراوان مورد استفاده‌است. پنکه دارای پره‌های اریب است که با چرخیدن خود باعث جابجایی و خنکی هوا می‌شود گرچه محصول جدیدتر و مشابهی به نام پنکه بی‌پره وجود دارد که فاقد پره است.
پنکه‌های خانگی در چهار مدل رومیزی، ایستاده، سقفی یا دیواری ساخته می‌شوند. یکی از کاربردها پنکه در محیط‌هایی است که به دلیل بالا بودن درصد رطوبت هوا امکان استفاده از کولر آبی وجود ندارد.[۱]
ریشه واژه پنکه از زبان سانسکریت آمده و به معنای بال پرنده است.[۲][۲] (هندی: पङ्खा, pangkhā) پنکه‌های اولیه به‌صورت صفحه‌های تخت آویزان از سقف بوده که بوسیله یک بند جهت جابجایی هوا به‌صورت دستی تکان داده می‌شده
از فن پانکا حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد در هند استفاده می‌شد. این یک فن دستی بود که از نوارهای بامبو یا الیاف گیاهی دیگر ساخته شده بود که می‌توانست برای حرکت دادن هوا چرخش یا فن داشته باشد. در زمان حکومت انگلیس، این کلمه توسط انگلیسی-هندی به معنای یک فن تخت بزرگ تاب دار استفاده می‌شود، که در سقف ثابت می‌شود و توسط بنده ای بنام پانکاواله کشیده می‌شود.
برای اهداف تهویه مطبوع، صنعتگر و مهندس سلسله هان، دینگ هوان یک فن دوار دستی با هفت چرخ اختراع کرد که قطر آن ۳ متر (۱۰ فوت) بود. در قرن ۸، در زمان سلسله تانگ (۶۱۸–۹۰۷)، چینی‌ها از نیروی هیدرولیکی برای چرخاندن چرخ‌های فن برای تهویه مطبوع استفاده می‌کردند، در حالی که فن دوار در طول سلسله سونگ (۹۶۰–۱۲۷۹) حتی بیشتر متداول شد.
در قرن هفدهم، آزمایش‌ها دانشمندانی از جمله اتو فون گوریکه، رابرت هوک و رابرت بویل، اصول اساسی خلأ و جریان هوا را ایجاد کرد. معمار انگلیسی سر کریستوفر رن از سیستم تهویه اولیه در خانه‌های پارلمان استفاده کرد که از دمنده برای گردش هوا استفاده می‌کرد. طراحی رن می‌تواند کاتالیزوری برای پیشرفت و نوآوری‌های بعدی باشد. همان‌طور که توسط گئورگ آگریکولا (۱۴۵۵–۱۵۵۵) نشان داده شده‌است، اولین فن چرخشی استفاده شده در اروپا برای تهویه مین بوده‌است.
John Theosophist Desalinizes، مهندس انگلیسی، استفاده موفقیت‌آمیز از سیستم فن را برای بیرون آوردن هوای راکد از معادن زغال‌سنگ در سال ۱۷۲۷ نشان داد و بلافاصله پس از آن دستگاه مشابهی را در پارلمان نصب کرد. تهویه مناسب به ویژه در معادن زغال‌سنگ مهم بود تا تلفات ناشی از خفگی را کاهش دهد. مهندس عمران جان اسماتون و بعداً جان بودل پمپ‌های هوای متقابل را در معادن شمال انگلیس نصب کردند. با این وجود، این آرایش ایدئال نبوده زیرا ماشین آلات ممکن است خراب شوند.
پنکه‌های رومیزی در دو مدل پایه‌کوتاه و پایه‌بلند ساخته می‌شوند.[۳] در ایران تعداد کارخانه‌های تولیدکننده پنکه رومیزی انگشت شمار است.[نیازمند منبع]
شبکه را به بدنه با جایی که موتور درون آن قرار دارد می‌بندند بعد از بستن شبکه نیمه واشر مخصوص پشت پروانه خنک‌کننده را به محور موتور می‌بندند. بعد از واشر مخصوص پروانه خنک‌کننده را در جای خود گذاشته و پیچ روی پروانه خنک‌کننده را می‌بندند و نیمه دیگر شبکه را به نیمه ثابت شبکه بسته شده می‌بندند. باید توجه داشت پیچ محافظ پروانه یا همان پیچ نگهدارنده که بر روی پروانهٔ خنک‌کننده قرار دارد بر خلاف پیچ‌های موجود در بازار عموماً چپ پیچ بوده که جهت بازکردن پنکه برای تمیز کردن یا تعمیرات بایستی به آن توجه داشت.
مدار الکتریکی یک پنکه رومیزی مجهز به تایمر است. لازم به توضیح است که موتور پنکه رومیزی دارای سه دور تند، متوسط، و کم است که توسط یک صفحه کلید با چهار دکمه امکان بهره‌برداری از دورهای مختلف آن فراهم می‌گردد. از این چهار دکمه برای قطع و سه دکمه برای دورهای مختلف است. کلیدها با استفاده از مکانیزم سیم‌بندی کم‌کن دور سرعت موتور را کنترل می‌کنند.
ساختمان پنکه دیواری مشابه پنکه رومیزی است، با این تفاوت که به جای قرار گرفتن روی میز یا زمین، روی دیوار نصب می‌شود و از این نظر که در دسترس کودکان نیست و خطر برخورد با آن کمتر است مزیت دارد. این پنکه مجهز به دستگاه کنترل از راه دورند.[۵]
موتور این نوع پنکه‌ها نیز از نوع تکفاز خازن‌دار است. در زیر این پنکه ممکن است لوستر نصب شده باشد.[۶] بیشتر پنکه‌های سقفی موجود در بازار از نوع سه‌پره هستند اما پنکه‌هایی که پره‌های بیشتری داشته باشند نیز وجود دارند.[۷] این پنکه‌ها دارای دو سیم‌پیچ اصلی و راه‌انداز (کمکی) هستند.[۸] برای کنترل سرعت از سیم‌پیچی سلف چند سر که با موتور تکفاز خازن‌دار سری شده‌است استفاده می‌شود. این سیم‌پیچ در بیشترین سرعت از مدار خارج می‌شود و موتور با ولتاژ نامی کار خواهد کرد اما در سرعت‌های پایین‌تر بخشی از این سیم‌پیچی در مدار قرار می‌گیرد.[۹] کنترل دور این پنکه معمولاً از راه یک کلید گردان که روی دیوار نصب می‌شود انجام می‌گیرد.
فهرست مطالب
انواع پنکه در بازار خیلی فراتر از پنکه‌های سقفی یا پایه‌داری است که می‌شناسیم. شناختن مدل‌های مختلف، هنگام خرید به ما کمک می‌کند که بهتر بتوانیم تصمیم بگیریم کدام پنکه برای فضای مدنظر ما مناسب‌تر است. همچنین، دیدگاهی درباره‌ی ویژگی‌های انواع پنکه و نقاط ضعف و قوت هر کدام به دست می‌آوریم. اگر شما هم می‌خواهید مدل‌های گوناگون پنکه را بشناسید و از ویژگی‌هایشان اطلاع پیدا کنید، همچنین اگر می‌خواهید ببینید که پنکه‌ها چطور کار می‌کنند، توصیه می‌کنیم ادامه این مقاله را از دست ندهید.
زمانی‌که دکمه پنکه را می‌زنید و آن را روشن می‌کنید، برق داخل دستگاه به انرژی مکانیکی تبدیل می‌شود. با فعال شدن موتور الکتریکی داخل دستگاه، پره‌های فلزی یا پلاستیکی پنکه شروع به گردش در یک جهت می‌کنند. گردش پره‌ها، باعث هدایت و به چرخش درآوردن هوا در محیط می‌شود. همین امر، موجب می‌شود که هوای ساکن در محیط بچرخد و تهویه هوا صورت بگیرد. برخلاف باور خیلی از افراد، پنکه مانند کولر فضا را سرد نمی‌کند، بلکه فقط هوای موجود در محیط را از حالت سکون خارج می‌کند و بدین روش، فضا خنک می‌شود. در ادامه نگاهی به انواع پنکه می‌اندازیم.
شناخته شده‌ترین نوع پنکه، پنکه‌های سقفی هستند که در تمامی خانه‌ها حداقل یکی از آن‌ها را می‌بینیم. پنکه‌های سقفی معمولا سه پره دارند که وقتی پنکه روشن شود، آرام‌آرام سرعت می‌گیرند و هوای محیط را به جریان درمی‌آورند و هوا که حالا خنک شده، به طرف پایین هدایت می‌شود و خنکی مطبوعی فضا را پر می‌کند. بعضی از مدل‌های پنکه سقفی، قابلیت گرم‌سازی محیط هم دارند و برای این‌کار، از چرخش در جهت معکوس استفاده می‌کنند.
پنکه سقفی از گذشته برای محیط‌های سربسته مثل فضای مسکونی، مغازه‌ها و در بعضی از دفترهای کار استفاده می‌شود. اگر اتاق‌های خانه کولر نداشته باشند، یک پنکه می‌تواند تهویه مناسب را در فضا ایجاد کند و هوا را به جریان دربیاورد. همچنین، در شهرهایی که هوای مطلوبی دارند و نیاز به کولر چندان احساس نمی‌شود، یک پنکه می‌تواند کارتان را راه بیندازد.
البته پنکه‌های سقفی، بدون ایراد هم نیستند و با وجود پراستفاده بودنشان، ضعف‌هایی هم دارند. این پنکه‌ها، سروصدای زیاد و یکنواختی دارند و اگر حساس باشید، به‌خصوص در شب می‌تواند اذیت‌کننده باشد. البته، یکنواختی صدای پنکه هم مانند تیک‌تاک ساعت به‌گونه‌ای است که به صدای آن عادت می‌کنید.
همچنین، تمیز کردن این پنکه‌ها به دلیل ارتفاع اصلا راحت نیست و در مواقع خانه‌تکانی و نظافت، باید از یک چهارپایه بلند استفاده کنید که به آن دسترسی داشته باشید. سختی تمیز کردن پنکه، خیلی موقت‌ها موجب می‌شود که افراد قید تمیز کردن آن را بزنند.
